Miałeś stłuczkę nie ze swojej winy? Auto naprawisz na koszt ubezpieczyciela osoby winnej zdarzenia. Wiedz też, że dodatkowo możesz ubiegać się o zadośćuczynienie. Sprawdź zatem, kiedy i jak dochodzić odszkodowania z OC sprawcy. Na jakich zasadach wypłacane są należności i ile trzeba czekać na przelew? W artykule odpowiadamy na te pytania.
Kiedy przysługuje Ci odszkodowanie?
Kiedy słyszysz o dochodzeniu odszkodowania z OC sprawcy, zazwyczaj kojarzysz ten proces z wypadkiem komunikacyjnym, przy pracy ale głównie w ruchu lądowym. Warto jednak pamiętać, że składanie roszczeń z tytułu polisy osoby winnej zajścia możliwe jest także przy kolizjach w ruchu morskim oraz powietrznym. Co więcej, nie muszą to być nawet szkody komunikacyjne. O taką rekompensatę mogą wystąpić pracownicy, którzy doznali urazów w trakcie wykonywania obowiązków służbowych jak np. rolnicy czy osoby zatrudnione na magazynie. W przypadku incydentów drogowych o zadośćuczynienie mogą starać się też poszkodowani piesi, pasażerowie czy rowerzyści.
Najczęściej zdarzają się kolizje i wypadki z udziałem samochodów. Te pierwsze mają miejsce wtedy, kiedy nie dochodzi do uszkodzenia ciała, utraty zdrowia i życia. To tzw. stłuczki, przy których nie ma obowiązku powiadamiania policji. Wypadek jest poważniejszy. Mówi się o nim, gdy w jego wyniku są ranni. W obydwu przypadkach można wnioskować o pokrycie strat. Kolizja uprawnia do żądania odszkodowania z OC sprawcy z tytułu uszkodzenia samochodu i rzeczy osobistych (np. pęknięty laptop,zniszczone ubranie czy zegarek), wydatków poniesionych np. na wypożyczenie auta zastępczego czy stratę dochodu przez utratę narzędzia pracy (jeśli jest nim auto) lub niemożność powrotu do dotychczasowego zawodu.
Kiedy dochodzi do urazów, można wystąpić dodatkowo o zadośćuczynienie I odszkodowanie za:
- fizyczne i psychiczne cierpienie,
- brak zarobku w wyniku przebywania w szpitalu lub zaistniałych kontuzji uniemożliwiających chwilowe wykonywanie zawodu,
- pokrycie kosztów leczenia, rehabilitacji oraz opieki osób trzecich czy specjalnych ośrodków
- a nawet wnioskować o przyznanie renty przy stałej utracie sprawności.
Odszkodowanie z OC sprawcy – brutto czy netto?
Dużo wątpliwości budzi kwestia tego, czy ubezpieczyciel reprezentujący sprawcę powinien wypłacić kwotę brutto, czy netto. Ta pierwsza uwzględnia również stawkę podatku VAT za towary i usługi, druga jest z kolei jedynie wartością uszkodzonego dobra. W przypadku osób fizycznych niebędących płatnikami VAT towarzystwa zawsze wypłacają stawkę brutto, która stanowi pełną rekompensatę poniesionych strat i nie przyczynia się do bezpodstawnego wzbogacenia. Poszkodowany powinien otrzymać zwrot całej sumy. Inaczej jest, kiedy stroną, która poniosła stratę, jest podmiot prawny płacący VAT i korzystający ze stosownych odliczeń skarbowych. W takich sytuacjach wypłaca się wartość netto. Pytanie zatem o to, czy odszkodowanie z OC sprawcy nalicza się w brutto, czy netto,sprowadza się do statusu wnioskodawcy.
Jak dochodzić odszkodowania z OC sprawcy?
Odpowiedzialny za zdarzenie zobligowany jest do udostępnienia danych swojej polisy, lub ustalany jest on przez pełnomocnika na podstawie notatki policyjnej. Osoba, która ucierpiała w kolizji lub wypadku, może kierować swoje roszczenia bezpośrednio do firmy ubezpieczającej. Pismo powinno zawierać:
- datę wraz z godziną oraz miejscem zdarzenia;
- dane jego uczestników (imiona, nazwiska, miejsca zamieszkania, numery PESEL) i ubezpieczyciela;
- numery tablic rejestracyjnych, jeżeli sytuacja dotyczy kolizji lub wypadku z udziałem pojazdów;
- dokładny opis zaistniałej sytuacji oraz uszkodzeń powstałych w ruchomościach lub uszczerbków na ciele;
- jednoznaczne wskazanie strony ponoszącej odpowiedzialność wraz z oświadczeniem (jeśli nie była wzywana policja lub notatkę policyjną ze zdarzenia).
Nie zapomnij o dopisaniu danych kontaktowych do świadków.
Pamiętaj, że musisz wiedzieć nie tylko, jak dochodzić odszkodowania z OC sprawcy, ale też znać terminy składania roszczeń. Masz trzy lata od momentu dowiedzenia się (a nie od zajścia) o zaistniałym uszczerbku zdrowotnym lub zniszczeniu mienia. Miej jednak świadomość, że po dziesięciu a w niektórych tylko dwudziestu latach od wypadku sprawa przedawnia się i tracisz prawo do składania roszczeń. Terminy są kluczowe , niemniej zajście najlepiej jest zgłosić zaraz po wypadku bo rany z czasem się zabliźniają I odszkodowanie będzie mniejsze.
Jeżeli zdarzenie miało miejsce w zakładzie pracy, należy niezwłocznie zgłosić jego zaistnienie przełożonemu oraz przygotować protokół powypadkowy.
Decyzja powinna zapaść maksymalnie w ciągu trzydziestu dni (jeżeli wniosek nie zawiera wszystkich informacji decydujących o rozstrzygnięciu, termin może ulec wydłużeniu). Jeśli się z nią nie zgadzasz, masz prawo do odwołania w ciągu trzech lat od otrzymania pisma. Zawsze możesz skorzystać z pomocy specjalistów, którzy znają przepisy i wiedzą, jak argumentować powództwo.
Czy wypłata odszkodowania jest opodatkowana?
Wiele osób zastanawia się, czy trzeba zapłacić podatek od uzyskanego odszkodowania. W większości sytuacji nie ma takiego obowiązku. Wynika to z samej definicji tego świadczenia, która jednoznacznie wskazuje, że jest to forma rekompensaty za poniesione straty, co wyklucza sytuację wzbogacenia się i dlatego nie podlega opodatkowaniu. Nieco inaczej wygląda to w przypadku przedsiębiorstw. Jeśli wypłacone odszkodowanie z OC sprawcy przewyższyło kwotę naprawy środka trwałego, tzn zostały naliczone odsetki to należy uiścić stosowane odprowadzenie dla fiskusa w rozliczeniu rocznym.
Podsumowanie
W ciągu trzech, dziesięciu i dwudziestu lat od zaistniałej szkody w wyniku kolizji czy wypadku poszkodowany może wystąpić o zadośćuczynienie, odszkodowanie oraz rentę. Osobom prywatnym przysługuje kwota brutto, która nie podlega opodatkowaniu. Jeżeli nie wiesz, jak dochodzić odszkodowania z OC sprawcy lub boisz się, że przyznana suma będzie zaniżona, w przeprowadzeniu tego procesu mogą pomóc Ci specjaliści. To na pewno przyspieszy rozpatrywanie wniosku i zapewni uczciwą wycenę należności.
